بقیة الله « نگرشی بر شخصیت امام زمان (عج) از دیدگاه قرآن و سنت »

فصل اول: (روایت نیمه شعبان)

زمان ولادت حضرت بقیة الله را ذکر کرده است که به صورت بسیار مخفیانه این بزرگوار متولد شده اند و نشان می دهد که زمان کوتاهی پس از تولد حضرت، ایشان به امر پدر بزرگوارشان لب به سخن گشودند و پس از شهادت به یگانگی خداوند و رسالت پیامبر اکرم (ص) و درود بر یکایک ائمه اطهار (علیه السلام) اولین آیه ای از قرآن که به زبان ایشان تلاوت شد این آیه شریف بود:

بسم الله الرحمن الرحیم « و نریدُ أن نمنَّ علی الّذین الستضعفو فی الارض و نجعلهم أئمة و نجعلم الوارثین ».

روایت دیگری از داستان مسلمان شدن و ازدواج مادر حضرت با امام حسن عسکری (ع) را از کتاب « الغیبه » شیخ طوسی نقل می کند.

فصل دوم: در بیان نام ها و لقب ها و کنیه های حضرت مهدی (عج)

در این فصل روایات مختلفی بیان شده است که به تعدادی از نام های حضرت (عج) و معانی آن ها مانند:« از امام جعفر صادق (ع) پرسیدند: مهدی و قائم هردو یکی هستند؟ فرمود: بلی، عرض کردم به چه سبب مهدی نام شده؟ فرمود: زیرا که راه نموده می شود به هر امر مخفی، و قائم می گویند بدین سبب که بعد از موت ذکرش یا خودش به گمان مردم قیام می کند با امر عظیم »

« از پیامبر اکرم (ص) پرسیدند: از چه جهت به ایشان منتظر می گویند، فرمود: از این جهت می گویند که او را غیبت طولانی می شود و مخلصین انتظار خروج را می کشند و شکاکین انکار می کنند... و آنان که در مقام تسلیمند نجات می یابند».

فصل سوم: در بیان آیاتی که به وجود حضرت تأویل و تفسیر شده است

آنچه که در این فصل ذکر شده است آیاتی از قرآن کریم می باشد به صورت و انتخابی در مورد وجود مقدس حضرت حجت (عج) که تأویل و تفسیر به آن بزرگوار شده است.

1- سوره بقره آیه 148: راوی می گوید از ابی الحسن (ع) از معنی آیه سوال کردم فرمود: « به خدا آن است که وقتی قائم ما قیام کند خداوند شیعیان ما را از تمامی نقاط در کنار او گرد می آورد.»

2- سوره آل عمران آیه 200: از امام باقر(ع) نقل شده که در معنای آیه فوق فرمودند: « برادای فرائض صبر نموده و یکدیگر را در برابر دشمنان به صبر واداشت و با امام منتظرتان رابطه برقرار نمایید. »

3-سوره توبه آیه 3: امام صادق (ع) فرمودند: « خروج قائم (ع) و دعوت اوست مردم را به سوی خود ».

فصل چهارم: اخباری که در خصوص حضرت قائم (عج) از پیامبر اکرم (ص) وارد شده است.

به طور مثال در کتاب « کمال الدین » از امام صادق (ع) نقل است که رسول خدا (ص) فرمود: « کسی که قائم (ع) را که از اولاد من است در زمان غیبتش انکار کند، هر آینه می میرد مانند مردن جاهلیت »

و یا در کتاب الغیبة از ام سلمه روایت شده که رسول خدا (ص) فرمودند:« مهدی (عج) از عترت من و از اولاد فاطمه (س) است.»

فصل پنجم: اخباری که در خصوص حضرت قائم (عج) از امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) وارد شده است.

به طور مثال شیخ طوسی در " امالی " از حضرت علی (ع) روایت کرده که آن حضرت فرمودند:

« هر آینه زمین پر از ظلم و جور گردد به حدی که احدی لفظ جلاله را ذکر نمی کند مگر مخفی بعد از آن خدا قوم صالحی آورد زمین را پر از عدل و قسط می گرداند چنان که پر از ظلم و جور گردیده » و یا « شما در چه حال می شوید در وقتی که بی امام بمانید! در آن وقت بعضی از شما از بعضی دیگر تبرّی می کنند.»

فصل ششم: اخباری که در خصوص حضرت قائم (عج) از امام حسن (ع) و امام حسین (ع) وارد شده است.

مثلا در کتاب « کمال الدین » از اباعبدالله الحسین (ع) نقل شده که حضرت فرمودند: « در امام نهمین از اولاد من سنتی هست از یوسف و سنتی از موسی بن عمران، او قائم ما اهل بیت است. خدای تعالی امر او را در یک شب اصلاح می کند.»

در کتاب کمال الدین از ابی سعید روایت شده که او گفته: وقتی که حسن بن علی (ع) با معاویه (لعنت االله علیه ) مصالحه نموده مردم با ایشان مخالفت کردند، آن حضرت فرمودند:« وای بر شما آیا نمی دانید به خدا سوگند آنچه که کردم برای شیعه من بهتر است از ....، آیا ندانسته اید که از ما اهل بیت کسی نیست که بیعت سلطان طاغوت زمانش در گردن وی نباشد مگر قائم (عج) که روح الله در پشت سرش نماز می کند و... »

فصل هفتم: اخباری که در خصوص حضرت قائم (عج) از امام علی بن الحسین (ع) وارد شده است.

در کتاب کمال الدین از امام علی بن الحسین (ع) روایت شده که حضرت فرمودند: « قائم (عج) از ما است، و ولادتش بر مردم مخفی می ماند به طوری که گویند: او هنوز متولد نگردیده، هر آینه خروج می کند در وقتی که خروج خواهد کرد و احدی را در گردن او بیعتی نمی باشد.»

فصل هشتم: اخباری که در خصوص حضرت قائم (عج) از امام باقر (ع) وارد شده است.

مثلا در کتاب « کمال الدین » از ابوایوب فخدومی روایت شده به او گفته: امام محمد باقر (ع) ذکر سیر خلفا می نمود وقتیکه به آخر ایشان رسید فرمودند:« امام دوازدهمین که عیسی ابن مریم (ع) در پشت سرش نماز می کند بر سنت وی ملازم شوید »

محمدبن ابراهیم در کتاب الغیبه از ام هانی روایت کرده او گفته: امام محمد باقر (ع) فرمودند:« یا ام هانی! امام غایب می شود و علم او از مردم منقطع گردد و این در سال دویست و شصت خواهد شد. بعد از آن مانند شهاب سوزان در شب تاریکی ظاهر می شود اگر آن زمانی را بیابی شاد خواهی شد. »

فصل نهم: اخباری که در خصوص حضرت قائم (عج) از امام صادق (ع) روایت شده

به طور مثال در کتاب « کمال الدین » از مفضّل روایت شده که ایشان گفته اند: امام صادق (ع) فرمودند:« خدای تعالی چهارده هزار سال پیش از خلق جمیع مخلوقات، چهارده نوری خلق کرد، آنها ارواح ما بودند.» عرض کردند: یابن رسول الله! آن چهارده نفر کیانند؟ حضرت فرمودند:« محمد و علی و فاطمه و حسن و حسین و ائمه که از اولاد حسین اند، آخر ایشان قائم (عج) است که بعد از غیبتش قیام نماید و دجال را می کشد و زمین را از هرگونه جور و ظلم پاک گرداند.

فصل دهم: اخباری که در خصوص حضرت قائم (عج) از امام کاظم (ع) وارد شده است.

در کتاب « کمال الدین » از امام موسی بن جعفر (ع) روایت شده که حضرت در مورد تأویل آیه :« قُل اَرَاَیتُم اِن أصبَحَ مآؤُکُم غوراً فمن یَأتیکم بمآءٍ معین » فرمودند:« زمانی که امام خودتان را مفقود نمودید، دیگر او را نمی بینید پس آنگاه چکار می کنید؟! »

فصل یازدهم: اخباری که از امام رضا (ع) وارد شده است.

به طور مثال محمد بن ابراهیم در « الغیبه » خود را ایّوب بن نوح روایت کرده که ایشان گفته اند امام رضا (ع) فرمودند:« در وقتی که علم از میان شما برداشته گردید - یعنی: امام شما مفقود شد ـ آنگاه از زیر پایهای خود منتظر فرج باشید.»

فصل دوازدهم: اخباری که از امام محمد تقی(ع) وارد شده است.

به عنوان مثال محمدبن ابراهیم در « الغیبه » از عبدالعظیم بن عبدالله روایت کرده که ایشان گفته: از امام جوادالائمه (ع) شنیدم که حضرت می فرمودند:« زمانیکه پسرم علی وفات نمود، چراغی بعد از او ظاهر گردد، بعد از آن مخفی می شود آنگاه وای بر کسی باد که در خصوص وی شک نماید.»

فصل سیزدهم: اخباری که در خصوص حضرت از امام هادی (ع) وارد شده است.

به طور مثال شیخ طوسی در کتاب « الغیبه » از بن حمدویه روایت کرده که ایشان گفته: در نزد امام علی النقی (ع) وفات امام محمد تقی (ع) مذکور گردید. آن حضرت فرمودند:« بعد از وفات پدرم من امام هستم و مشکلات خلایق به دست من منحل می شود لکن چگونه می باشد حال ایشان اگر مفقود نمایند امامی را که بعد از من است؟»

فصل چهاردهم: اخباری که در خصوص حضرت قائم (عج) از امام حسن عسکری (ع) وارد شده است.

مانند این روایت: در کتاب « کمال الدین » از موسی بن جعفر بغدادی روایت شده که ایشان گفته: از امام حسن عسکری (ع) نوشته ای درآمد بدین مضمون که « ظلمه گمان کرده بودند که مرا می کشند و این نسل را قطع می کنند، و حال آنکه خدای تعالی گمان ایشان را دروغ گردانید او را حمد می کنم.»

فصل پانزدهم: خورشید پنهان

در این فصل به سوالاتی از قبیل علت غیبت، چگونگی رهبری در عصر غیبت، موعود در ادیان و ... به طور خلاصه پاسخ داده شده است. به عنوان خاتمه؛ امیرالمومنین (ع) می فرمایند: «منتظر فرج الهی باشید و از لطف الهی مأیوس نشوید و بدانید که محبوب ترین کارها نزد خداوند انتظار فرج است.»