بازار وفرهنگ انتظار

بدین سان،اقتصاد اسلامی دارای ویژگی های بنیادین و منحصر به فردی است که آن را از تمام اقتصادهای غیرالهی همچون اقتصادهای غربی،ممتاز و جدا می سازد:

1-اقتصاد اسلامی،خدا محور نه خود محور

2-خدمت محور،نه ثروت محور

3-قناعت محور،نه کثرت محور

4-عفت محور،نه شهوت محور

5-تولید محور،نه مصرف محور

6-عدالت محور،نه ستم محور

7-حق محور،نه ظلم محور

8-صداقت محور،نه دروغ محور

9-اخلاق محور،نه ضد اخلاق

10-برکت محور،نه کمیت محور

بخش یکم:

سیمای بازار در فضای انتظار(بازار،لانه ی غفلت یا سرای بصیرت)

با گذری در فرهنگ نورانی اهل بیت(ع)گاه با دو دسته از روایات گوناگون و به ظاهر متضاد درباره ی بازار مواجه می شویم:

1-بازار را جایگاه غفلت و بازاریان را اهل گمراهی معرفی می کند.

2-بازار را سرای بصیرت و بازاریان را اهل عبادت معرفی می فرماید.

برای حل این تضاد ظاهری،نگاهی جامع و پر وقت در روایات و آیات لازم است.

در بعضی از آیات و روایات خداوند و معصومین(ع) به شدت بازاریان را مورد عتاب قرار داده است:

«وای بر کم فروشان، کسانی که هرگاه از مردم پیمانه بگیرند، کامل می گیرند و هرگاه به ایشان.....»مطففین/83آیه4-1

پیامبر اعظم(ص): «هرکس بنده ی درهم و دینار شد،مورد لعن و نفرین قرار گرفته است»

در آیات الهی، تاجران و بازاریانی که که کسبشان باعث فراموشی خدا نمی گردد ،مورد ستایش خداوند واقع گشته اند:

«رادمردانی که تجارت و کسب و کار،ایشان را از یاد خداوند باز نمی دارد» سوره نور24/آیه37

پیشوایان هدایتگر ما نیز در احادیث فراوانی،بازاریان خدا محور را ستوده اند:

پیامبر اعظم(ص): «باز شدن تمام درهای بهشت به روی تحصیل کننده ی درآمد حلال»

امام صادق(ع) :«ترک تجارت،عامل نقصان عقل»

در این میان،وظیفه ی انسان،تلاش و تکاپو متعادل با رنگ و بوی خدایی برای بدست آوردن فضل الهی است.

سیمای بازار،از نگاه انتظار:هستی شیعه و هویت جامعه ی شیعه،وابسته به انتظار موعود است.

دشمنان شیعه از روح«شهادت طلبی»،«انتظار»و«ولایت پذیری»می هراسندو ما در مقابل باید این سه فرهنگ را در سرتاسر جامعه ی شیعی و از جمله در تمام بازارهای اسلامی بگسترانیم.

بازار گذرگاه امام زمان(عج): امیرالمؤمنین علی(ع): «صاحب این امر(امام زمان(عج)در میان ایشان(مردم)رفت و آمد می کند،در بازارهایشان راه می رود،بر فرش هایشان گام می گذارد،در حالی که او را نمی شناسند و این تا زمانی است که خداوند به او اجازه دهد تا خودش را به ایشان بشناساند».

آری، بازار، این آزمایشگاه خطیر الهی، هم محل حضور ابلیس است و هم محل حضور و گذرگاه امام زمان(عج).حال در میان بازاریان،همواره هستند کسانی که باهمتی الهی و غیرتی علوی از این آزمون گاه خطیر، سرافراز به در می آیند تا اتمام حجتی باشد بر دیگران. همچون:علی بن مهزیار اهوازی،شیخ رجبعلی خیاط و.....

بخش دوم:

سیمای بازاریان مهدوی(اسوه جویی از بازاریان ولایی و مهدوی)

سیمای بازاریان ولایی و مهدوی را می بایست در سیمای مهدوی یاوران به نظاره نشست.بر این اساس با استعداد از آیات و روایات، به ذکر چهارده ویژگی اساسی و بنیادین از مهدوی یاوران می پردازیم:باشد که معیار و الگویی برای بازاریان ما در سیر و سلوک مهدوی شان قرار گیرد:

1-مهدی یاوران،خدا شناس و خدا محور

2- محبان و محبوبان خدا

3-امام سالار و ولایت مدار

4-وفادار به عهد و پیمان امام زمان(عج)

5-در جست وجوی رضایت امام زمان(عج)

6-دعا کننده برای تعجیل فرج

7-رواج سلوک حسینی

8-قانع و ساده زیست

9-اسوه ی صبر و استقامت

10-پیروز در امتحانات الهی

11-پارسایان شب و شیران روز

12-در اوج اخلاق و پارسایی

13-انیس و مونس قرآن کلام خدا

14-کم مصرف و پربازده

1.اسوه جویی از بازاریان ولایی

الف)سلمان(خلیفه و حاکم اول پایتخت ایران)که مسلمانی جاهد و عارفی ولایت مدار بود، آن هنگام که در مقام حاکم وارد شهر مدائن شد به کاخ تیسفون نرفت، بلکه مغازه ی کوچکی در بازار را برای سکونت، حکومت و کسب و کار حلال انتخاب نمود.

سلمان پس از سکونت در حجره بازار، تمام بازاریان، کارگران و.....را فرا خواند و خطبه ای خواند و آنها را به تلاش و کسب روزی حلال توصیه فرمود.

ب)میثم تمار بیانی رسا  داشت و با شغل خرما فروشی امرار معاش می کرد. امام علی(ع) به مغازه ی میثم در بازار کوفه می رفت و در آنجا قرآن و معارف دین را به او آموخت و.....

2.اسوه جویی از بازاریان مهدوی-تندیس مهرورزی(شیخ رجبعلی خیاط)

جناب شیخ رجبعلی خیاط علاوه بر آموزش خیاطی به شاگردانش، انتظار وانتظار محوری را نیز به آموزش می داد و همیشه به آنها دعا در فرج امام زمان(عج) را تاکید می کرد. وی همیشه در گرفتن اجرت انصاف داشتند و.....

جناب شیخ برای رسیدن به توفیق دیداربا امام زمان(ع) بر سه امر تاکید می ورزید:                   1-اختصاص قلب به خدا   2-یک دل شدن با امام زمان(عج)        3-انس با قرآن

3.اسوه جویی از شهیدان حماسه ساز بازاری

شهید طیب حاج رضایی(حر انقلاب)، شهید حجت الاسلام سید علی اندرزگو(چریک مجاهد)،شهید حاج مهدی عراقی(پهلوان انقلاب)،شهید احمد متوسلیان(سردار جاوید الاثر) و.....

چقدر قمقمه ی خالی ات ادب دارد            هنوز نام ابوالفضل زیر لب دارد

بخش سوم:

راهکارهای گسترش فرهنگ انتظار در بازار

1-خدا محوری در بازار

مهمترین شعار در فرهنگ انتظار،شعار خدا محوری است،ما مهدی موعود(عج) را از آن جهت دوست می داریم که عبد صالح و محبوب خداست و این خدا محوری در وجود یاران شیدایی اش موج می زند.دو جلوه ی اصلی از خدا محوری در بازار،نماز محوری و دعا محوری است که در این مقام به این دو جلوه نورانی می پردازیم:

نماز محوری در بازار:در فضای بازار که محل حضور شیطان و جولانگاه سپاهیان اوست،شناخت رموزی که ما را در غلبه ی بر شیطان می رساند،غنیمتی پر ارزش است.

و چه چیز ارزشمندتراز نماز که امام زمان(عج) دربابش اینگونه می فرماید:

«هیچ چیز مانند نماز،بینی شیطان را به خاک نمی مالد»

و وای بر سهل انگاران در نماز که امام علی(ع) دراین باره می فرماید:

«دزدترین مردمان،آنانند که از نمازشان بدزدند»

ب)دعا محوری در بازار:بگو پروردگار من به شما چه اعتنایی داشت،اگر درخواست و دعای شما نمی بود؟(فرقان(25)/77).

دعا هنگام ورود به بازار:امام صادق(ع)فرمودند:وقتی وارد بازار می شوی، بگو:اللهم إنی أسألک من خیرها و.....

دعا هنگام نشستن در بازار:امام باقر(ع)فرمودند:هنگامی که شخص در مغازه ی خود وارد گشت و خواست بنیشیند بگوید:اشهد ان لا اله الله وحده لا شریک له و.....

دعا هنگام قصد خرید کالا:یا حی یا قیوم یا دائم یا رئوف و.....

دعا پس از خرید کالا:با الهام از توصیه امام صادق(علیه السلام)،خدا محوران مهدی یاور،آن هنگام که کالا را خریداری نمودند،می گویند:اللهم انی اشتریته ألتمس فیه من.....

2-اخلاق گرایی در بازار

«حقا به رستگاری دست یافت،آن کسی که نفس خویش را به فضایل اخلاقی آراسته و از رذایل اخلاقی و گناه و بدکاری پاک و تزکیه ساخت».أعلی(87)/14.

فاصله ما با مهدی موعود،بیش از هر چیز فاصله معرفتی،اخلاقی و معنوی است و برای وارد شدن در شمار مهدی یاوران بیش از هر چیز به ایجاد تناسب اخلاقی در وجود خود با آن یگانه ی اخلاق نیازمندیم.

یهودیان مدینه به دیگران همچون بی خبران و محرومان می نگریستند و شعار انتظار و آمادگی برای یاری پیامبر موعود سر می دادند،اما خود از بیعت با پیامبر موعود و یاری اش بازماندند؛چرا که اخلاق آنها با اخلاق آن حضرت فرسنگ ها فاصله داشت.

پیامبر اعظم(ص):شبیه ترین شما به من خوش اخلاق ترین شماست.

آری،یهودیان مدینه از «نزدیکان دور» بودند و اویس ها وسلمان ها از «دوران نزدیک»؛رمز ریزش ها و رویش ها در آستان مهدوی نیز از این قرار است.....

3-حق مداری در بازار

پیامبر اعظم(ص):تاجر،فاجر است و فاجر،در آتش است،مگر آنکه حق را بگیرد و حق را بدهد.

حق مداری در بازار،به معنای رعایت حق پروردگار و حقوق آفریدگان او در بازار و در تمام لحظات کسب و کار می باشد:

الف)رعایت حق پروردگار در محیط کسب وکار عبارت است از:

فراگیری حلال و حرام الهی،فراگیری احکام کسب وکار،انجام تمام واجبات و ترک محرمات،پرداخت خمس،زکات،صدقه،انفاق و..... .

امام باقر(ع):حلال نیست برای کسی که از مال خمس،کالایی بخرد،مگر اینکه حق ما(خمس) به ما برسد.

رعایت حقوق الهی و دقت در پرداخت به موقع حقوق مالی پروردگار(خمس،زکات،صدقه و.....) انسان را به مراتبی می رساند که لایق دیدار جمال حضرت بقیة الله الأعظم(عج) می شود.نمونه ی چنین بزرگمردانی،فردی است به نام حاج علی بغدادی که در زمان شیخ انصاری (ره) می زیست و.....

ب)رعایت حقوق آفریدگان

گاه پروردگار از حقوق خویش،دریا دریا می گذرد،اما از حق آفریدگان خویش قطره ای نمی گذرد.ضایع کردن حقوق مردم،از بدترین گناهانی است که انسان را به سرعت از صراط مستقیم حق خارج وتحت ولایت شیطان وارد می سازد؛مانند:گران فروشی،کم فروشی،بی انصافی،دروغ گویی،حق خوری،ربا خواری و.....

امام صادق(ع):هرگاه خداوندهلاک امتی را اراده کرده باشد،ربا خواری در میان آن امت فراگیر می شود.

4-عفت گرایی در بازار

امام صادق (ع)«...به کارهای زشت،چه پنهانی و چه آشکارا،حتی نزدیک هم نشوید».

شاخه های اصلی عفت گرایی،عبارتند از:عفت شکم،عفت شهوت،عفت چشم،عفت زبان و عفت گوش.

عفت شکم«ای رسولان،از خوردنی های پاک و حلال بخورید و عمل صالح انجام دهید»مؤمنون(23)/51

پیامبر اعظم(ص):بیش ترین عامل ورود امت من در آتش،شکم پرستی،شهوت رانی است.

از بدترین آثار بی عفتی شکم در زندگی،عدم قابلیت برای پذیرش حق و حقیقت،به ستیز برخاستن در مقابل امام حق است؛چنانچه امام حسین(علیه السلام) در روز عاشورا علت ستیزه جویی کوفیان نسبت به امام حق را شکم های انباشته شده از لقمه ی حرام برشمرد.

عفت شهوت«بگو:...دامان خود را(از آلودگی)نگاه دارند»نور(24)/30

امام رضا(ع):از زنا بترسید و از هم جنس بازی بپرهیزید که بدتر از زنا است و این دو عمل ،72در دو بیماری در دنیا و آخرت به همراه خواهد داشت.

عفت چشم«به مردان مؤمن بگو دیدگان خود را(از نگاه حرام)بپوشانند...» نور(24)/30

بازار،محل تاخت و تاز شیطان و نگاه به نامحرم،تیری زهرآگین از جانب شیطان بر روح و قلب انسان است.از این رو کنترل نگاه در بازار،بیش از هر مکان دیگری ضرورت می یابد.

عفت زبان«انسان هیچ سخنی را بر زبان نمی آورد،مگر اینکه همان دم فرشته ای مراقب و آماده ضبط آن است»ق(50)/15.

پیامبر اعظم(ص):بیش ترین خطاکاران در روز قیامت کسانی هستند که اهل گفت و گوی باطل و بیهوده بوده اند.گناهانی همچون غیبت،دروغ،تهمت،سخن چینی،شایعه پراکنی، سخن شهوت انگیز،بلوتوث بازی های غیر اخلاقی و.....همه در محافل دوستانه چه در خانه و چه در مغازه و محل کسب وکار اتفاق می افتد و برای پیشگیری از این خطر بزرگ،دوری از این محافل است.

عفت گوش«همانا گوش و چشم و دل همگی مورد بازخواست قرار می گیرند» اسراء(17)/36

پیامبر اعظم(ص):«هرکه به شنیدنی های باطل و بیهوده گوش بسپارد،در گوشش سرب مذاب ریخته می شود».

دل سپاری به شنیدنی های حرام(موسیقی حرام)،ذائقه ی آدمی را تغییر می دهد تا جایی که دیگر از عبادت و مناجات پروردگار هیچ لذتی نمی برد و فقط از شنیدنی های شیطانی غرق لذت می گردد.

و باز برای رهایی از این خطر بزرگ،دوری از محافل حرام است.

 بخش چهارم:

اسرار راهیابی به برکت مهدوی در کسب و کار

1-اهمیت برکت گرایی در بازار

«برکت»،به معنای خیر فراوان،بهره ی سرشار و سودمندی ماندگار می باشد.

امام مهدی(عج) سرچشمه خیر و برکت:خیر وبرکت الهی در جهان هستی به واسطه ی وجود انسان کامل جریان می یابد که در روزگار ما این مقام عظیم در وجود حضرت مهدی(عج) به تجلی تام وتمام رسیده است.

عوامل برکت ساز

1.سحرخیزی و نماز شب

پیامبر اعظم(ص):سحر خیزی و نماز شب،باعث خیر وبرکت در روزی می گردد.

2.دعای برکت پس از بیداری

پیامبر اعظم(ص): وقتی از خواب بیدار می شد،این دعا را می خواند:اللهم إنی أسألک خیر هذا الیوم نوره و هداه و برکته،و.....

 3.نماز اول وقت صبح به جماعت

پیامبر اعظم(ص):هر کس دو رکعت نماز صبح را به جماعت به جا آورد،نماز او همراه نماز ابرار و نیکان بالا می رود و در آن روز در شمار پرهیزگاران وارد می گردد.

4.تعقیبات نماز صبح تا طلوع خورشید

امام علی(ع):به خدا سوگند،ذکر پروردگار پس از نماز صبح تا طلوع خورشید،در رساندن روزی به انسان،از تجارت در روی زمین سریع تر و مؤثرتر است.

5.دعای برکت در آغاز روز

امام صادق(ع):وقتی پگاه صبح دمید،می گویی:تقول إذا طلع الفجر:الحمدلله.....

6.صبح زود از خانه بیرون زدن

پیامبر اکرم(ص):خدایا،امتم را در بیرون آمدن زودشان از خانه برکت بخش.

7.آغاز کار با نام پروردگار

پیامبر اعظم(ص):.....هرگاه بنده بگوید:بسم الله الرحمن الرحیم،خدای متعال می گوید:بنده من با نام من آغاز کرد.بر من رواست که کارهایش را به انجام رسانم و او را در همه حال،برکت دهم.

8.صدقه بخشی نیکو

پیامبر خدا(ص):صدقه دادن مسلمان،عمر او را می افزاید،جلوی مرگ بد را می گیرد و خداوند به سبب آن تکبر و فخر را از بین می برد.....

9.دعاهای ویژه ی کسب و کار.....

10.پارسایی و خویشتن پایی.....

11.نیکو و دقیق کار کردن.....

12.ارزان فروشی.....

13.آسان گیری در داد وستد.....

14.اضافه بخشی کالا.....

15.چانه زدن در معامله.....

16.مدارا کردن.....

17.پذیرش تقاضای پشیمان.....

18.رسیدگی به خویشاوندان.....

19.خوش رفتاری با همسایگان.....

20.صداقت...مشورت...قناعت...رضایت...و احسان به والدین.

عوامل برکت سوز

1-کسب و کار در تمام شب...     2-خواب سحرگاه و بین الطلوعین...

3-سهل انگاری نسبت به نماز...  4-خواب صبحگاهان...

5-تنبلی در تحصیل روزی...          6-دروغ،خیانت...

7-قسم خوردن به هنگام فروش... 8-دشنام گویی... و.....

بخش پنجم:

هدایت ها و تشرفات مهدوی در بازار

تشرف یافتگان بازاری:علی بن مهزیار اهوازی-جناب هالو-عطار بازار هبره-

میرزا ابوالفضل قهوه چی-حاج مرشد چلویی.

میرزا ابوالفضل قهوه چی:به ظاهر پیرمردی عامی و ساده،اما در واقع یکی از شیفتگان و تشرف یافتگان آستان مقدس امام زمان(عج)بود.از وی نقل شده است که در یکی از تشرفاتم به جمکران،در عالم مکاشفه،خدمت امام زمان(عج) رسیدم و آن حضرت خطاب به من فرمود،میرزا ابوالفضل،از این جمعیت که می بینی به جمکران آمده اند،حتی یک نفر به خاطر من نیامده،بلکه هر یک از ایشان برای حاجت خویش آمده است و.....

تشرف در بازار:پیرمرد قفل ساز-حضرت آیت الله حاج حسنعلی نخودکی-سید کریم پاره دوز.در یکی از تشرفات سید کریم پینه دوز،امام زمان (عج) خطاب به سید کریم می فرماید:«آیا کفش ما را نیز می دوزی»و سید بلافاصله می گوید:«بله آقا جان،اما سه نفر جلوتر از شما کفششان را آورده اند».امام زمان(عج) دقایقی بعد،بار دیگر می فرمایند:«سید،کفش ما را نمی دوزی؟»و سید می گوید:«چرا آقا جان،بعد از این سه کفش می دوزم».دقایقی می گذرد و امام زمان(عج) برای بار سوم می پرسند:«سید،آیا کفش ما را نمی دوزی؟».در این هنگام،سید طاقت از کف می دهد و بر می خیزد و امام زمانش را در آغوش می گیرد و می گوید:«سید وآقای من،این همه مرا امتحان نفرمایید،اگر یک مرتبه دیگر بفرمایید،فریاد می زنم و همه را خبردار می کنم که یوسف فاطمه در آغوش من است».