عنوان کتاب : ضرورت طرح مباحث مهدویت

مهدی تنها یک اندیشه نیست که ما در ا نتظار ولادت او باشیم ،بلکه یک

واقعیت خارجی  است که ما در انتظار حرکت جهانی او هستیم

،با چنین رویکردی جای آن دارد این  موضوع مهم را در ابعاد مختلف

اعتقادی اجتماعی و سیاسی مورد بحث و برسی قرار گیرد:

• بعد اعتقادی

بی تردید بنیان اصلی زندگی انسان است  وآنچه در میدان عمل محقق

می شود به ساختار اعتقادی مربوط می شود ،منظور از شناخت

صرف دانستن نام و نسب امام نیست بلکه شناخت باید به گونه ای

باشد که سبب سالم ماندن انسان از شبهات و مایه نجات او شود که

چنین شناختی جز در پرتو شناخت جایگاه و صفات و ویژگی های امام

عصر میسر نخواهد بود.

به بیان دیگر آن حضرت امامی است که اطاعتش واجب است و هر کس

که اطاعتش واجب باشد باید صفاتش را شناخت تا با شخص دیگری

که مقام او را به دروغ و ستم ادعا میکند اشتباه نشود، نقلا در روایات

شیعه و سنی و قرآن بحث شناخت واعتقاد به او از اهمیتی ویژه ای

برخوردار است.

1-شناخت امام و راه معرفت به خدا

از نظرگاه روایات راه معرفت به خدا شناخت اولیاء خدا و امامان معصوم

است ،چون اینان مظهر اسماء الیه و آ یینه جمال و جلال پروردگارند.در

حدیث آمده است که از سید الشهدا سوال شد چگونه خدا را

بشناسیم حضرت فرمودند مراد از شناخت اهل هر زمانی نسبت به امام

خویش هست و آن  امامی که اطاعتش بر آنان واجب هست.

2-شناخت امام شرط اسلام واقعی

شیعه و سنی به اتفاق از پیامبر اسلام نقل کرده اند "من مات و لم

یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه "هر کس بمیرد و امام زمان خویش

را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است، بر این اساس شناخت امام

شرط اسلام است و اگر کسی بی شناخت امام بمیرد گویا از اسلام

بی بهره بوده است هر چند مناسک و اعمال اسلام را انجام داده باشد.

3-شناخت امام و قبولی اعمال شرط پذیرش ولایت او

مساله ولایت امام چنان جایگاهی داردکه در روایات گوناگون شناخت

امام از تکالیف شمرده شده است ؛آنگونه که امام صادق به ابن یعفور

فرمودند "ما سه حق بر مردم داریم :یکی این که به فضل ما معرفت پیدا

کنید، دوم ا ین که پیرو ما باشد و سوم این که منظر امر فرج ما باشید"

.بر اساس این روایات همه اعمال انسان در ظرف معرفت او نسبت به

امام زمان (عج) ارزش می یابد به طوریکه اولین حق اما  بر ما شناخت

فضائل آنان است.

4- بایستگی شناخت ولی نعمت

امام واسطه فیض الهی است و آنچه از نعمت ها به عالم وجود میرسد

به واسطه وجود اوست پیامبر اکرم در این باره می فرماید:"ای علی اگر

ما نبودیم خداوند  نه آدم و نه حوا می آفرید نه بهشت و نه زمین و نه

آسمان" امام خمینی در توضیح این روایت می گوید: در کلام حضرت

رسول (ص)از آن روست که ائمه واسطه های خلق و حق هستند از

حدیث ،وساطت آن حضرت به حسب اصل وجود و این که آنان مظهر

رحمت هستند بیان شده است بنابراین دایره وجود با آنان کامل شده و

غیبت و شهود ظهور یافته است .

5-شناخت امام شناخت خلیفه الهی است

پیامبر اکردم می فرماید: "هنگامی که او را دیدید پس با او بیعت کنید با

سینه به روی برف بروید تا به او برسید پس البته او خلیفه حضرت مهدی

(ع)است" در زیارت هم از حضرت حجت به عنوان خلیفه الهی آمده

است السلام علیک یا خلیفه الله.

•  بعد اجتماعی

بشر از روزی که روی زمین قرار گرفت پیوسته در آرزوی یک زندگی

اجتماعی سعادت بخش بوده است و به امید رسید ن به چنین روزی

قدم برداشته است ،مهدویت یعنی امید واری یه آینده ای که روشن و

روزی یک مرد الهی خواهد آمد و آنچه مردم بدان امید دارند یقینا برآورده

خواهد شد.

پیامدهای روانشناختی اجتماعی مهدویت

الف)امیدزا بودن :اعتقاد به منجی و امیدواری را در دو جهت ذهنی و

عینی در انسان تقویت می کند و ایمان به آینده را دردلها پایدار

می سازد این ایمان امید است چون ایمان به مهدی به معنای این است

که نبایستی زیر بار ظلم و ستم رفت و بایستی منتظر بود و منتظر روزی

که وی بر همه جهان چیره گردد و اما مقاومت است زیرا این ایمان

همچون چراغ امید است و دلها را زنده نگه می دارد هر چند ستم

گسترده شود.

ب)امنیت آفرین بودن: امنیت جزو نیازهای اساسی انسان است زیرا

آرامش رشد بروز استعدادها و رسیدن به سایه کمالات انسانی در سایه

امنیت به دست می آید بر اساس آموزه های وحیانی ما در سایه

حکومت حضرت ولی عصر از میان همه تهدیدهای فردی واجتماعی

تبدیل خوف به امنیت تحقق پیدا خواهد کرد.

 

• بعد سیاسی

بر اساس بینشها حکومت های گوناگون آمدند طرح ها و ایده

هایی مطرح کردند اما پس از چندی مردم شاهد ناکارآمدی این اندیشه و

سرانجام شکست حکومت های مختلف  درصحنه های جهانی بودند

لازم به یاد آوری است که، بعضی از این حکومت ها از روی فریب و

نیرنگ به عنوان مثال اندیشه لیبرال دموکراسی غرب و کمونیسم. این

مکتب ها نه تنها بشر را به ساحل نجات نرسانده بلکه او را در گردابی از

بحران های معرفتی اخلاقی و روانی و تکنولوژی گرفتار کرده است.

از این رو معتقدیم تنها برنامه ای که می تواند پاسخ گوی بشر

معاصرباشد اندیشه مهدویت است اندیشه مهدوی است چون مهدویت

در عرصه حکومتی دارای اهداف بلند و متعالی و با ارزشی هست نظام

حکومتی امام مهدی هیچ شباهتی با نظام های پیشین ندارد و تنها راه

حلی که بشر از گرداب و مشکلات نجات می بخشد، همین نظام هست

به این برنامه  در منابع امامیه اشاره شده  است:" بی شک دولت ما

آخرین دولتهاست و هیچ خاندانی نمی ماند، مگر آن که پییش از ما به

حاکمیت می رسد تا وقتی روش مارا دیدند نگویند اگر ما به حکومت

برسیم ،مانند اینان عمل خواهیم کرد و خداوند می فرماید عاقبت از

آن پرهیزکاران است."

•  بعد تاریخی

مهدویت در راستای مساله امامت و در امتداد نبوت و خاتمیت

است، بنابراین چگونگی امامت از امام علی تا اما عصر و عکس العمل

مسلمانان درباره امامت و مهدویت و نیز حوادث تاریخی در این زمینه

می توان از موضوعات مهم و حساس تاریخ  اسلام به شمار آید.

پیامدها

الف)مهدویت از لحاظ تاریخی از قرن اول با بشارت نبوی (ص)شروع شد

و تاثیر فراوان بر افکار مسلمانان داشته است.

 ب)از آنجا که مهدیت قضیه ای است که مربوط  به آینده جهان و هنوز

اتفاق نیفتاده است گروهی فرصت طلب با تصرف نابه جا  در اعتقادات

مردم انحراف ایجاد کرده و درصدد آسیب رساندن به این اندیشه

بودند، مثل فرقه های کیسانیه، زیدیه ،اسماعیلیه ،شیخیه ،بابیه

،بهاییه...

ج)نهضت های رهایی بخش معاصر درمبارزه با استعمارگران در سده

های اخیر الهام گرفته از اندیشه مهدیت د راسلام است فاطمیان از مصر

مهدی سودانی در کشور سودان

د)اندیشه مهدویت نقش سانده ای درتحولات اجتماعی گذاشته است

نظیر حضور عالمان دین به عنوان نائبان عام حضرت ولی عصر(عج)

مانندنهضت تنباکو ومشروطه و انقلاب اسلامی ایران

• بعد فرهنگی

ما دراین بعد به وظیفه خود در پردازش مباحث مهدویت و فرهنگ سازی

در این عرصه اشاره می کنیم، بنابراین معتقدیم که برای کار فرهنگی در

عرصه مهدیت به چند محور مهم باید توجه داشت:

1-تعیین استراتژی استراژی

 یعنی هنر توزیع و به کارگیری همه افراد و امکانات موجود برای رسیدن

به هدفی کلان.

در طراحی استراژی کلان برای مهدویت باید به سه نکته مهم توجه

داشت:

• نظر به آینده از جایگاهی مهم برخوردار است ،وقتی نامعلوم باشد بسیج و ساماندهی هیچ نیرویی امکان پذیر نیست.                 
  
• تعیین "نقطه مطلوب و مفروض" در دور دست که اولین گام واقعی در تدوین استراتژی است.
• هر گونه طرح و برنامه "منفعلانه"در تدوین استراتژی ممنوع است.

باید در تدوین استراتژی انتظار فعال برخورد کرد ،برای این استراتژی نیاز

به چند اصل داریم:

الف-شناسایی وضع موجود انسان معاصر

این که امروز تمدن نوین بسیار ی از هنجارهای دنیای پیشین را که جزء

هویت انسان محسوب می شود را به چالش کشیده و نیز

سیطره ماشین و فن آوری اطلاعات موجود باعث نوعی از خود بیگانگی و

دور افتادن انسان از فطرت ناب الهی شده است.

ب-تصویر صحیح از وضعیت مطلوب

با نگاهی به منابع مهدوی می توان شاخصه های همه جامعه عصر

ظهور را بر اساس نیاز های بشری ترسیم کرد مثل تکامل عقلانی

انسان ،توسعه علمی ،فقر زدایی از مردم ،رفاه تکامل و امنیت

همه جانبه و...

ج-مدیریت و برنامه ریزی برای گذر وضع موجود  به وضعیت مطلوب

آموزه مهدویت ظرفیت و توانایی فراوانی در برنامه های راهبردی

"استراتژیک " دارد که به برخی از موارد تاثیر گذار آموزه مهدویت در برنامه

ریزی اشاره می شود:

الف:برنامه ریزی یعنی طراحی فرآیند سامانه های گذر از وضع موجود به

وضع مطلوب و از طرفی آرمان مهدوی تبیین وضعیت مطلوب و یگانه

هدف راه بردی ما از منظر تربیت و اخلاق ،سیاست ، اقتصاد ، فرهنگ و

 

غیره است.

ب:وظیفه حکومت اسلامی در عصر غیبت زمینه سازی برای ظهور است.

ج:در برنامه ریزی باید توجه داشت محور در نظام اسلاممی زمینه ساز

 

 ظهور "ولی فقیه " به عنوان نائب عام حضرت مطرح است و..

2-آسیب شناسی

هنگامی که جریان تربیت دینی مشتمل بر بعد تربیتی مهدویت شکل

می گیرد، امکان ظهور آسیب و در ادامه آسیب شناسی فراهم

می گردد،لذا باید تلاش کرد نقاط آسیب پذیررا شناخت و سعی در حل

 این آسیب داشت.

3-قرآن کریم شناخت دشمن را که،برای حفظ و سلامت جامعه

 سفارش شده  است و در قالب داستانهای عبرت آموز به معرفی

دشمنان توحید در اشکال گوناگون چون شیطان شناسی منافق

شناسی طاغوت شناسی و.. اشاره می کند مهمترین ویژگی دشمنان

اسلام از نظر قرآن کریم پیمان شکنی خوی استکباری دنیا پرستی نژاد

پرستی حسادت و بد خواهی و..است در روایات هم یه این امر

بسیارتوجه شده است تا جای که پیامبر فرمودنندآگاه باشید غافل ترین

 مردم کسی است که خدایش را بشناسد و از او پیروی کند و آنگاه

نافرمانیش کند.

طبق آیه 92سوره نساء شیاطین دست از انسان هایی که در جبهه

ولایت حق تعالی قرار گرفته اند بر نمی دارند، لذا باید کوشید  تا با

شناخت صحیح مهدویت جلوی هر گونه تخریب و تحریف را از آنها گرفت.