عنوان کتاب : اندیشه مهدویت و آسیب ها

هر امر به نسبت اهمیتش، در معرض خطرها و آسیب هایی است. مقوله مهم

مهدویت هم با اثرات بسیار حیات بخش و بهجت زای خود که کمترین آنها، امید

به آینده و سر فرونیاوردن در مقابل حوادث، ستم ها و سختی هاست، از این

قاعده مستثنی نیست.آنچه به دنبال طرح آنیم، آسیب هایی است که پیش از ظهور و در دوران غیبت رخ می نماید.

1.برداشت های انحرافی از مقولۀ انتظار فرج

• . برخی انتظار فرج را در دعا برای فرج، امر به معروف و نهی از منکرهای جزئی، منحصر

دانسته و بیشتر از آن وظیفه برای خویش قائل نیستند.

•  اندیشه گروه سوم چنین است که جامعه بایستی به حال خود رها شود و کاری

 به فساد آن نباید داشت تا زمینه ظهور که دنیایی پر از ظلم و فساد است فراهم آید.

•  گروه چهارم، انتظار را چنین تفسیر میکنند: نه تنها جلوی مفاسد و گناهان را

گرفت، بلکه بایستی به آنها دامن زد تا زمینه ظهور حضرت حجت(عج) هرچه بیشتر

فراهم گردد.

پیامدها:

•  قانع بودن به وضع موجود و عدم کوشش برای تحقق وضعی برتر

•  عقب ماندگی توده

•  نا امیدی و پذیرش شکست در حوزه فرد و اجتماع

• فراگیر شدن ستم و انفعال و بی تحرکی در مقابل ظلم

•  مشکل تر ساختن حرکت و قیام امام زمان (عج) چراکه هرچه فساد و تباهی

بیشتر شود کار امام در مبارزه سخت تر و طولانی می گردد.

منشاء برداشت های انحرافی عبارتست از:

1- کوته فکری و عدم بصیرت کافی نسبت به دین

2--  توهم اینکه غیر از امام زمان(عج) هیچکس نمی تواند همه فسادها را به صورت کامل برچیند

3-  عدم فهم صحیح روایتهایی که ظلم و جور آخرالزمان را مطرح می کنند و ...

مبارزه و درمان

1-      علم و بصیرت در دین، در مقابل کج اندیشی ها و برداشت های غلط

2-      پیروی علما راستین که مصداق نایبان عام امام زمانند

3-      به حاشیه راندن تفککرات متحجرانه و جمودگرا.

 افراط و تفریط در ارائه چهرۀ مهرو موقر

• .مهر

برخی هرگونه مبارزه و مجاهدت را از حضرت نفی می کنند و صرفاً به دنبال حل معجزه

آسای امورند و مهربانی حضرت را به معنای عدم اجرای هرگونه کیفری می دانند. این

تفکر انحرافی در زمان خود اهل بیت(ع  ) نیز وجود داشت: محمدبن خلاد می گوید: " نزد

امام رضا(ع) سخن از حضرت قائم  مطرح شد حضرت فرمودند: شما امروز سبکبال تر از

آن زمانید. قائم که قیام کند جز عرق ریختن و خواب(از فرط خستگی و مجاهدت های پی

در پی) روی زین ها نیست".

پیامدها

•  عدم آمادگی و کوشش برای زمینه سازی ظهور

•  امید کاذب که بسیاری از افراد را در برابر وظایف سست می کند.

خاستگاه

•  قهر

دیدگاه دیگر، ارائه چهره ای خشن و وحشت آفرین است که توأم با قتل و خونریزی می

باشد این مطلب با روح آیات و رسالت پیامبران (ص) و اوصیاء (ع) سازگاری ندارد.

پیامدها

• ایجاد دلزدگی و نفرت نسبت به امام

•  ترس و خوف از حضرت و عدم پذیرش امام به عنوان پدری مهربان

•   ناامیدی از انجام اعمال صالح به جهت ترس از عدم پذیرش توسط امام (ع) با

این تصویر که اکثریت کشته خواهد شد و حضرت اعمال او را نیز نخواهد پذیرفت.

 طرح مباحث غیر ضروری

یکی دیگر از انحرافات در مقوله مهدویت ، پرداختن به مباحثی است که هیچ ثمره ای

ندارد. معرفت امام وظیفه ما نسبت به امام تبیین و ترسیم استراتژی آینده و ارائه آن برای

زمینه سازی و فراهم آوردن شرایط ظهور و.. مسائلی است که پرداختن به آن اهمیت

فراوانی دارد.

پیامدها

1-     بازماندن از مباحث مهم، کاربردی و ضروری

2-     بستر سازی برای ورود خرافات و سخنان بی دلیل

 توقیت

یکی دیگر از آسیب ها، تعیین وقت دقت ظهور است، چراکه حکمت الهی بر این است که وقت ظهور امام زمان(ع)

بربندگان مخفی بماند. لذا احدی نمی تواند زمانی برای ظهور تعیین کند.

فضیل از امام باقر(ع) پرسید: آیا برای این امر وقتی معین است؟ آن حضرت سه مرتبه فرمود: آنان که وقتی برای آن تعیین می کنند دورغ می گویند.

پیامدها

•  ایجاد یاس و ناامیدی به سبب عدم تحقق ظهور در وقت تعیین شده

•  ایجاد بدبینی نسبت به اهل ظهور

•   برگشتن مردم سست ایمان از دین

افراط و تفریط در تبیین مفهوم غیبت

 نظریه تفریطی

برخی غیبت حضرت را به معنای عدم حضور معنا کرده اند. گروهی از اینان عالمی توهم

کرده و آن را "هورقلیا" نام گذارده و حضرت را در آن جا مکان داده اند. برخی دیگر حضرت را

در دور دست ها(جزیره خضرا) پنداشته اند. برخی هر گونه دیداری با حضرت را نفی کرده

اند.

این دیدگاه ها نادرست است و با روایات ما سازگار نیست. مطابق روایات ، حضرت بر

خلاف عیسی(ع) به آسمان نرفته، در میان مردم است، در شهرها، بازارها و... قدم می

نهدو ...

پیامدها

•  دور از دسترس قرار دادن امام

•  کم رنگ جلوه کردن تاثیر وجود امام

 نظریه افراطی

در مقابل این دیدگاه، دیدگاه دیگر هیچ تفاوتی بین غیبت وحضور قائل نیست. توقع دارد

حضرت در هر امری دخالت نماید. این دیدگاه نیز به خطا راه پیموده است. اگر قرار بود

حضرت مستقیما در هر کاری دخالت کنند، دیگر غیبت معنایی نداشت.

پیامدها

• رویکرد زیاد مدعیان ارتباط و ملاقات.2. توهم زدگی وخیال پردازی

 ملاقات گرایی

ازآسیب هایی که در عصر غیبت برای منتظران اتفاق می افتد، مدعیانی هستند که بی

دلیل ادعای ملاقات می کنند، یا کسانی که ملاقات را به عنوان برترین وظیفه می پندارند

و دیگران را به این کار فرا می خوانند.

 پیامدها

• یاس وناامیدی در اثرعدم توفیق دیدار

• رویکرد به مدعیان مهدویت

• دور ماندن از انجام وظایف اصلی

•  بدبینی به امام (عج) به علت عدم دیدار

عاشق نمایان دنیا خواه:

برخی ، ائمه و امام زمان را صرفا برای دنیا و منافع آن و رسیدن به جاه و منصب می

خواهند و اگر امام بنا به دلایلی ، به آن ها توجه نکند، با امام به دشمنی بر می خیزند

.واسطه ساختن امام به درگاه پروردگار عظیم امری است صحیح ، اما برخی امام را صرفا

برای این امور می خواهند.

پیامدها

• دشمن ستیزی با امام

• کم اعتقادی یا بی اعتقادی به امام در اثر عدم تحقق خواسته های بی مصلحت

خاستگاه

• عدم درک جایگاه امام و امامت

• خود محوری و خود خواهی

• مدعیان دروغین مهدویت و نیابت خاصه  و عامه

در هر عصری عده ای به دورغ ، ادعای مهدویت نموده ، البته ادعای این افراد به صورت

های متفاوتی ارایه شده است.

مهدویت

نیابت خاصه ، وکالت ، بابیه و..افرادی که مدعی اند هر موقع بخواهند امام را می توانند ببینند .

نیابت عامه :عده ای خود را به جای علمای ربانی ، مراجع تقلید و فقها و. ...معرفی می کنند.

پیامدها

• گمراهی مردم

• دوری از مسیر اهل بیت (ع)به باز یگرفته شدن دین

عدم پیروی از ولایت فقیه و نواب عام

یکی دیگر از آسیب هایی که وحدت جامعه اسلامی را خدشه دار ساخته ، عدم پیروی از نواب امام عصر (عج)  است.

پیامد ها

• گمراهی و ضلالت

• پراکندگی و عدم وحدت

• شکست پذیر بودن ودر مقابل دشمنان

• فعالیت های غرب و مستشرقان

یکی دیگر از آسیب ها ،

تحریف هایی است که توسط مستشرقان در مقوله مهدویت پدید آمده است.

آنان بدون مراجعه به منابع اصیل ، مطالبی را به نام دین و مهدویت ارائه می دهند و در

پی آن افرادی نیز با مطالب و مقا له های آن ها برخورد علمی کرده و آن را یک کار علمی

و تحقیق بدون هیچ عیب و نقص می پندارند و در کتاب ها و مقالات خویش ازآن بهره می گیرند.

پیامد ها

دوری گزیدن جوامع غیر اسلامی از مطالب اصیل اسلامی  به طور کلی و مهدویت که به

طور خاص که مورد بحث است

ایجاد شک و تردید یا تنفر در میان معتقدان کم اطلاع